Boşandıktan Sonra Hangi Soyadını Kullanabileceksin?

BOŞANMA SEBEBİYLE SOYADIN KULLANILMASI

Toplumumuzda boşanan çiftlerin artması sebebiyle boşanan bayanın, eşlerin müşterek çocuklarının hangi soyadı kullanacağına dair sorular, sorunlar gündeme gelmekte zaman zaman da, televizyonlarda ve gazete haberlerinde aynı konuda farklı haberler yer almaktadır.

Boşanan bayan hangi soyadını kullanacaktır ?

Medeni Kanun bayanın evlenmeden önceki soyadını alacağını belirtmekle birlikte boşanma sonrası soyadının değişmesinin bayana zarar verecekse, boşandığı eşinin soyadını kullanmasına izin vermektedir. Ancak kadının bu soyadını kullanması erkeğe de, herhangi bir şekilde zarar vermemelidir. Eğer boşanan kadın açacağı davada, eski eşinin soyadını kullanmaması halinde uğrayabileceği zararı ispat ederse, hakim tarafından boşanmış olsa da, eski eşinin soyadını kullanmaya devam edebilecektir.

Boşanma sonrası çocuk annesinin evlenmeden önceki soyadını alabilir mi ?

Boşanma sonrası velayeti anneye verilen çocuk için annenin velayet hakkından sebeple dava açarak çocuğuna kendisinin evlenmeden önceki soyadının verilmesini istemektedir. Bazı mahkemeler bu talebi kabul etmezken zaman zaman bazı mahkemeler tarafından ise basına da yansıdığı üzere çocuğun hakları zarara uğramıyorsa annenin evlenmeden önceki soyadını kullanmasına kararlar vermekteydi. Ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu bu hususta karışıklığı giderecek bir karar vererek, çocuğun doğduğu günde anne baba evli ise babasının soyadını alacağını, velayet hakkının geçici bir hak olduğunu bu hakkın anneye çocuğun soyadını değiştirmek için dava açma hakkı vermeyeceğini, velayet hakkının 18 yaşında sona erdiğini, anne baba evli değilse ve çocuk baba tarafından tanınmamışsa veya çocuk hakkında babalığa dair bir karar yoksa ancak annenin evlenmeden önceki soyadını alabileceğini belirterek bu konudaki belirsizliğe çözüm getirmiştir. Çocuk ancak reşit olduktan yani 18 yaşını doldurduktan sonra kendisi Medeni Kanunu’nda belirtilen koşulların varlığı halinde soyadını kendisi değiştirebilecektir.

Evlendikten sonra sadece evlenmeden önceki soyadımı kullanabilir miyim ?

Aslında bu konuda Medeni Kanunumuzun 187. Maddesi açıktır; kadınlar evlendikten sonra eşinin soyadını almakla birlikte talepte bulunarak eşinin soyadı ile birlikte evlenmeden önceki soyadını da, kullanmasına izin vermektedir. Anayasa Mahkemesi, bayan bir meslektaşımızın her iki soyadı kullanması sebebiyle karışıklıklar yaşadığını, zarar gördüğünü belirterek yapılan bireysel başvuru üzerine Anayasa’nın 17. maddesinde güvence altına alınan manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkını ihlal ettiğine karar verdi. Ancak burada gözden kaçırılmaması gereken nokta şudur :
Anayasa Mahkemesi Medeni Kanunumuzun ilgili maddesini iptal etmemiştir. Nüfus Müdürlüğüne bu yönde yapılacak başvurularda Nüfus Müdürlüğü’nün bu talebi kabul etmesi mümkün değildir. Bu sebeple, evlenen bayanın evlendikten sonra sadece evlenmeden önceki soyadını kullanması mümkün gözükmemektedir. Ancak ilgili yasalar değiştirilerek bu konuda düzenleme yapılırsa, söz konusu olabilecektir.

Av. Onur Kaykayoğlu