Prebiyotik, probiyotik ve sinbiyotik besinler vücut işlevlerini geliştirdikleri, sağlığı olumlu yönde etkiledikleri ve hastalıklara karşı koruyucu olabildikleri için fonksiyonel besin olarak değerlendirilirler. Bağırsaktaki bazı mikroorganizmaların çoğalmasını artıran veya aktivitesini uyaran ve insan ya da hayvan sağlığını olumlu yönde etkileyen maddelere ‘prebiyotik’ denir. Probiyotikler yararlı bağırsak mikroplarıdır (bakteriler ve mantarlar).
İçecekler de bu gruba dahil
Probiyotik ve prebiyotik ürün kategorisinde sadece yoğurt ve süt değil, prebiyotik içecekler de yer alıyor. Aynı zamanda diyet pazarının ve sağlıklı yaşam trendlerinin artması ile birlikte bazı mamalara, kahvaltılık gevreklere ve peynir gruplarına da pre ve probiyotikler eklenebiliyor.
Bu ürünleri her birey kullanabilir. Günün herhangi bir saatinde, yemeklerle birlikte, yemek sonrasında ya da atıştırmalık olarak tüketilebilirler. Dikkat edilmesi gereken nokta, bu ürünlerin sıcak yemeğe ilave edilerek yenmemesidir çünkü yüksek sıcaklık probiyotik mayaların ölümüne, dolayısıyla bu mayaların sağlayacağı faydaların ortadan kalkmasına sebep olabilir.
Süt ve süt ürünleri
Süt, her tür peynir, yoğurt, dondurma gibi süt ürünleri, protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineral sağlar. Tereyağı dışındaki süt ürünleri kemiklerin büyümesi ve bakımı için önemli bir besleyici olan kalsiyumun olağanüstü kaynaklarıdır. Sütte çeşitli oranlarda tam yağlı, kaymağı alınmış ya da kısmen yağı alınmış D vitamini vardır.
Ortalama yetişkin günde iki bardak süte ihtiyaç duyar. Süt aynı zamanda temel kalsiyum kaynaklarından biridir. Kadınlar, özellikle hamile ve emziren kadınlar ve büyümekte olan çocuklar günde iki bardaktan fazlasına ihtiyaç duyar.
İşte daha sağlıklı bir yaşam için yeme-içme önerileri:
– Ekmek konusunda seçiminizi yüzde 100 tam tahıldan üretilmiş ekmekten yana kullanın.
– Bitki çaylarını ihmal etmeyin ama doğru zamanlarda tüketin. Örneğin, adaçayının uyarıcı, melisanın ise rahatlatıcı etkisi vardır. Siyah çayın, sütsüz ve şekersiz alındığı sürece kalorisi yoktur. Vücudun su dengesinin korunmasında önemli bir rol oynayabilir. Ancak kafein içermesi nedeniyle dikkatli tüketilmeli.
– Çayınızı, kahvenizi veya kahvaltılık gevreğinizi tatlandırmak için normal şeker yerine, enerjisiz doğal tatlandırıcıları kullanın.
– Her zaman yanınızda, çantanızda, arabada, ofiste sağlıklı atıştırmalıklar bulundurun.
– Omlet yaparken iki yumurta yerine, yumurtalardan birinin tamamını kullanın, diğerinin ise sadece beyazını ekleyerek aldığınız kaloriyi azaltın. Omletinizi peynir veya et yerine, soğan, mantar, ıspanak, biber ve baharatlarla lezzetlendirin. Kırmızı bibere acı tadını veren ‘kapraicin‘ adlı madde güçlü bir antioksidandır. Bu nedenle yemeklerinizi kırmızı biberle tatlandırın.
– Soya fasulyesi sağlıklı bir protein kaynağıdır, öğünlerinizde kullanmaya özen gösterin.
