Öksüren çocuğa hemen şurup verilmeli mi? Burnu tıkandığında sürekli sprey kullanmak doğru mu? Ateşi yükseldiğinde ateş düşürücü verilmeli mi? Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Abdurrahman Yıldırım, çocuk ilaçları konusunda ailelere uyarılarda bulundu.
3 yaş altına doktora danışmadan ilaç vermeyin
Piyasada nezle ve grip tedavisinde kullanılan çok sayıda ilaç bulunmaktadır. İlaç kullanımı hastalığın tedavisinde her zaman işe yaramayabilir. Soğuk algınlığının en iyi ilacının bol dinlenme ve bol sıvı tüketimi olduğu unutulmamalıdır.
Reçetesiz satılan ilaçları da 3 yaş altı çocuk ve bebeklere verirken mutlaka doktora danışılmalıdır.
Öksürük şurubunun yanlış kullanımı bağışıklık sistemini zayıflatıyor
Öksürük, her zaman akciğer kaynaklı olmayıp, çoğu zaman üst solunum yollarından geniz yoluyla aşağıya inen salgıların yaptığı irritasyon neticesinde gelişir. Çocukların gece uykularını bölecek kadar şiddetlenip, can sıkıcı bir hal alabilir. Vücudun bu normal koruma refleksini durduran öksürük şuruplarını kullanmak ise sağlığa daha çok zarar verebilir. Öksürük şurupları üzerinde yapılan araştırmalarda, öksürüğü kesen ilaçların çocuk sağlığına herhangi bir faydası olmadığı ortaya koyulmuştur.
Yanlış doz çocukların kalp ritmini bozabilir
Üst solunum yolu açıcılar; ağız yoluyla alınan hap ya da şurup şeklinde hazırlanmış ilaçlardır. Bu ilaçlar, burun tıkanıklığı ve salgılarını azaltmak için verilir. Bu tip ilaçların kullanımında, alttaki sorunu gidermekten çok hastalıkta görülen yakınmaların hafifletilmesi amaçlanır. Yanlış doz ve sıklıkta kullanımı çocuklarda hızlı kalp atışı, huzursuzluk ve uykusuzluk gibi yan etkilere yol açabilir.
Burun damlalarını doktora sormadan kullanmayın
Tuzlu su içeren burun damlaları ya da spreyleri burun içindeki salgıları yumuşatarak çocukların daha rahat nefes almalarına yardımcı olurlar. İlaç ihtiva eden burun damlaları ya da spreyler hekim tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır.
Bilinçsiz ilaç kullanımı karaciğer ve beyinde tahribata yol açabilir
Reçetesiz satılan ağrı kesicilere aileler çok dikkat etmelidir. Özellikle aspirin çocuklarda ya da ergenlerde soğuk algınlığı, suçiçeği ya da gripten kaynaklanan ateşi düşürmede kullanılmamalıdır. Yanlış aspirin kullanımı reye sendromuna yani karaciğer ve beyinde tahribata yol açabilir. 6 aydan küçük bebeklerin ateşi varsa mutlaka doktora danışılmalıdır. Çocuğa ilaç içirilemiyorsa fitil de kullanılabilir. Fakat sadece bir yolla ilaç verilmelidir. Hem fitil hem de ağızdan ilaç verilmemelidir. Çocuğa verilen ilacın prospektüsü kullanmadan önce dikkatlice okunmalıdır.
Çocuğa aynı anda birden fazla ilaç vermeyin
Çocukları hastalandığında ailelerin endişelenmesi normaldir. Aileler, bu tür durumlarda çocuğun kendini daha iyi hissetmesi için reçetesiz öksürük ve soğuk algınlığı ilaçlarına sarılır. Ağrı kesici ve ateş düşürücüler hariç, bunların işe yaradığına dair mevcut bir kanıt yoktur.
Ayrıca bu ilaçların bazı yan etkileri çocuğun kendini daha kötü hissetmesine neden olabilir. Bir de fazla ilaç kullanımı riski vardır. Doktor aksini önermedikçe aynı anda birden fazla ilaç kullanılmamalıdır.
Çocuğum soğuk algınlığına yakalandığında ne yapmalıyım?
Çocuk, soğuk algınlığına yakalandıysa bol sıvı verilip, dinlenmesi sağlanmalıdır. Soğuk algınlığına virüslerin neden olduğu ve ilaç tedavisi olmadığı unutulmamalıdır. Fakat daha ciddi sorunlar ilk başta soğuk algınlığı olarak kendilerini gösterebilirler. Bu nedenle aşağıdaki belirtiler varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır:
– Kulak ağrısı
– 72 saatten uzun süren ateş ya da 3 aydan küçük bebeklerde ateş
– Aşırı uyku hali
– Aşırı huysuzluk ya da mızmızlık
– Deride kızarıklık, döküntü
– Hızlı nefes alma ya da zorlukla nefes alma
– Normale oranla daha az idrara çıkma
