Çocukluk dönemi ile erişkinlik arasında kalan ara dönem olan ergenlikte, bir dönemin sonlanmasının getirdiği hüzün ile yeni döneme dair bilinmezliklerin ve heyecanın iç içe geçtiği, karmaşık durumlar yoğun olarak yaşanabilir.
Anadolu Sağlık Merkezi Ergen ve Psikiyatri Uzmanı Doktor Zafer Atasoy, “Ergenlik döneminde konacak yasaklar ve tanınacak özgürlüklerin sınırını kesin çizgilerle tanımlamak; her genç ve ailesi için ortak sınırlar belirlemek her zaman mümkün değildir. Aynı aile içinde bile kardeşler arasında farklılıklar olmuştur ve olacaktır. Sınırları gereksinimlerle birlikte sunulacak olanaklar belirleyebilir. Diğer yandan özellikle ailenin içinde bulunduğu ekonomik ve sosyal durum da bu sınırların belirlenmesinde önemli yer tutacaktır” dedi.
Ergenlikte arkadaş ilişkileri çok önemli
Ergenlik döneminin 13 – 19 yaşlarını kapsadığını söyleyen Atasoy, “Ergenlik bunalımları ve çatışmaları en fazla 14 – 18 yaş aralığında görülür. Ergenlik çatışmaları bireyin kendi içinde, ailesi içinde ve sosyal ortamlarında değişkenlik gösterebilir. Çatışmaların boyutları çok farklı bir yelpaze içinde zengin belirtiler içerebilir” dedi. Atasoy ayrıca, ergenlik çatışmalarında ergenin yakın çevresinde yer alan herkesin farklı bir etkisinin olduğunu ve ergen için kendini toplum içinde ifade edebilmenin çok değerli olduğunu dile getiriyor. Atasoy, “Ergenin özellikle en yakını olarak gördüğü arkadaşları önemli bir yer tutar. Arkadaşsızlık bir ergen için en olumsuz durumların başında gelir. Arkadaş ilişkileri ve etkileri çoğu zaman diğer tüm etkilerin önüne geçebilir” diyor.
Sosyal ortam ergenlik çatışmasını etkiliyor
Her gencin yaşadığı ergenlik çatışmaları bazılarında çok ses getirirken bazılarında ise fark edilmeyebiliyor. Bu durum, gencin içinde bulunduğu sosyal ortamla değişiklik gösteriyor. Atasoy, “Gencin içinde yer aldığı sosyal ortam çatışmanın hem şiddetini hem de gidişini derinden etkiler. Ergenlik dönemi dış dünyaya açılmanın, ilk adımlarının atıldığı dönem olduğuna göre bu dünyanın koşullarının etkileri de kaçınılmaz olacaktır” diyor. Yer tutacağı ve kişiliğini sergileyeceği sosyal yapı tarafından kabul edilmenin ergen için çok önemli olduğuna değinen Atasoy, sosyal ortama ayak uydurma çabasının çatışma kaynağı olacağını belirtiyor.
Yasak ve özgürlüklerin sınırını belirlemek gerek
Ergen bireyin enerjisi ve sınırlarının belirsiz olduğunu bu nedenle ne yapacağını çoğu zaman kendisinin de kestiremediğini dile getiren Atasoy, “Konacak yasaklar ve tanınacak özgürlüklerin sınırlarının doğru belirlenmesi gerekir. Ergenlik döneminde gençler nerede duracaklarını bazen kestiremeyebilir ve yardıma gereksinim duyarlar. Bu yardımı da öncelikle aile içinde almaları en uygun olanıdır. Bu dönemde hem ailelerin hem de çocukların ve gençlerin her zaman psikolojik destek almaları gereken durumları olabilir. Ergenlik dönemi, aile içinde çatışmaların daha yoğun bir biçimde ortaya çıkması nedeniyle profesyonel destek çözümsüz gibi gözüken birçok güçlüğü yenmede önemli derecede rol alabilir” dedi.
