Kuduz ve kuduz aşısı nedir?

Hayvanlardan insanlara ısırma, tırmalama veya salya yolu ile bulaşan kuduz, artık dünyada bitme noktasına gelmiş bir hastalık. Ancak yakın tarihte ülkemizde yaşanan ihmal sonucu yaşanan ölümler bu hastalığa karşı tedbiri elden bırakmamak gerektiğini hatırlattı. Öyle ki Türkiye’de her yıl 100 bin kuduz riskli temas vakası yaşanıyor. Türkiye’de yaşanan kuduz vakalarının çoğu İzmir, İstanbul ve Ankara’dan. Gelişmiş Avrupa ülkelerindeyse kuduz hastalığına rastlanmıyor. Dünya genelinde her yıl ortalama 60 bin kişi kuduz sebebiyle hayatını kaybediyor.

Kuduz nedir?
Aslında bir hayvan hastalığı olan kuduz, hayvandan insana salya ve kan yoluyla bulaşan bir virüs. Kedi, köpek, tilki, çakal, yarasa gibi hayvanlardan bulaşabiliyor. Kuduz, aşısı yapılmadığı takdirde ölüme neden oluyor. Hastalığın kuluçka süresi 4 gün ile birkaç yıl arasında sürebiliyor. Ancak vakaların çoğunda bu süre 20-40 gün olarak görülüyor. Özellikle kafa bölgesinde, beyne ve sinirlere yakın ısırılmalarda risk daha fazla. Hastalığa yakalanan bir kişi yüksek ateş, sanrılar görme, vücutta kasılmalar gibi semptomlar gösterebiliyor. Hastalığın son dönemlerinde ataklar gelir, hasta su içmek ister ancak boğulma hissi sebebiyle su görünce korkar. Sonunda nöbetler geçirerek kısa sürede yaşamını yitirir.

Hayvan ısırması veya tırmalaması halinde bilinmesi gerekenler
Sanılanın aksine kuduz hayvan ağzından salyalar akıtarak etrafta dolaşmaz. Kuduz köpek, anormal davranışlar sergilemeye başlar, kuytu bir yere saklanır, kendisine bir zarar geleceğini düşündüğü için korkar ve saldırganlaşır. Çok masum görünen bir kedinin tırmalaması bile tedbirli olmayı gerektirir. Hayvanın kuduz olmadığından eminseniz bile ısırma veya tırmalama varsa, hemen hastaneye başvurmak gerekiyor. Hayvanı takip edebiliyor olmak da önemli.

Siz veya çocuğunuz bir hayvan tarafından ısırılırsanız:

• Hiç vakit kaybetmeden derhal kuduz aşısı yapan size en yakın sağlık kuruluşunun intaniye servisine gidin. Olaydan sonra en geç 72 saat içerisinde ilk doz aşıyı almak gerekiyor. Beyne yakın bölgelerde risk daha fazla olduğu için bu süre daha da kısa.
• Yaralanan bölgeyi bol sabunlu suyla yıkayın. Enfeksiyonu azaltmaya yardımcı olacaktır.
• Eğer yaralanma kafada ve beyne yakın bir noktadaysa aşının yanı sıra size kesinlikle kuduz immünglobulini yapılması gerekiyor.
• Kuduz aşısı 0, 3, 7, 14 ve 28. günlerde 5 doz olarak yapılıyor. Size bir aşı kartı verilecek. Bu kartla aşılara mutlaka tam gününde gitmek gerekiyor. Aşıya gitmediğiniz takdirde halk sağlığını tehdit etme gerekçesiyle hastaneden veya polis merkezinden çağrılabilirsiniz.
• Eğer yakın tarihte tetanoz aşısı olmadıysanız, ilk doz aşıyla birlikte tetanoz aşısı da olmanız gerekiyor.
• Aşılandığınız süre boyunca alkol almamanız gerekiyor.
• Mümkünse hayvanı takibe almanızda fayda var.

  Size en yakın kuduz merkezini il sağlık müdürlüğünüzün web sitesinden öğrenebilirsiniz.

  İstanbul’daki kuduz merkezleri: istanbulsaglik.gov.tr