Tabiatları ve tedavi biçimleri birbirinden çok farklı olsa da kalın bağırsak ve rektum kanserleri bir bütün içinde kolorektal kanser olarak geçiyor. Önemli bir sağlık sorunu olan kalın bağırsak ve rektum kanseri, son yıllarda özellikle Batı toplumlarındaki Batı tipi beslenmeye bağlı olarak artıyor. Anadolu Sağlık Merkezi uzmanları, belli aralıklarla yapılan kontrol ve taramalarla hastalığın erken tanısının mümkün olduğuna dikkat çekti. Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı Doçent Doktor Yeşim Yıldırım, “Kolon kanserinde gelişen teknoloji ile tedavi oldukça başarılı sonuçlar veriyor” diyor. Anadolu Sağlık Merkezi Genel Cerrahi Uzmanı Profesör Doktor Fatih Ağalar, “Beslenme şekli kanserin görülme sıklığında etkili oluyor” dedi. Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Serdar Turhal ise kolon kanseriyle ilgili çarpıcı rakamlar verdi.
Kolonoskopi erken teşhis için gerekli
Kolon kanserinin, bağırsak iç yüzeyini döşeyen hücrelerin aşırı ve kontrolsüz çoğalmasıyla oluştuğunu söyleyen Doç. Dr. Yeşim Yıldırım, hastaların genellikle gaytada kan görme, geçmeyen karın ağrısı, tuvalet alışkanlığında değişiklik, uzun süren kabızlık, kansızlık ve kilo kaybı gibi nedenlerle hekime başvurduklarını dile getirdi. Kolon kanserlerinde kolonoskopi ile tarama yapılarak hem erken teşhis hem de korunma sağlanabildiğini belirten Yıldırım, “Herhangi bir şikâyeti olmayan, sağlıklı her kadın ve erkek 50 yaşından sonra kolonoskopik tarama yaptırmalıdır. Özellikle ailede kalıtımsal kolon ya da rektum kanseri varsa, bireylerin daha erken yaşlarda tarama programına alınması gerekir. Ülseratif kolit, Crohn gibi kronik inflamatuar bağırsak hastalığı olanların da düzenli kontrolleri şart. Ayrıca, kolonoskopide herhangi bir sorun olmasa dahi taramaların 5 – 10 yılda bir tekrar edilmesi gerekir” dedi. Yıldırım, hastalığın ilerleme ve büyüme hızının kişiye göre değişiklik gösterdiğini de sözlerine ekledi.
En çok kimler risk altında
Anadolu Sağlık Merkezi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Fatih Ağalar, “Birinci derece akrabasında kalın bağırsak kanseri bulunanlar ve özellikle bu hastalar 45 yaşın altındaysa, kuşak atlayarak biri diğerinin birinci derece akrabasıysa ve üç kişide bulunursa kolon kanseri bakımından ciddi bir risk grubu oluşturur” dedi. 65 yaşın üzerinde sağlıklı kişilerin kalın bağırsaklarında 1/3 oranında polip bulunduğundan genellikle 50 – 60 yaşlardan sonra riskin arttığını ifade eden Ağalar, polip sayısı arttıkça kalın bağırsak kanseri ve rektum kanseri olasılığının da arttığını söyledi. Ağalar ayrıca, “Sigara içimi ve beslenme şekli de kanserin görülme sıklığında etkili oluyor” dedi.
Tedavi için hastalığın evresi büyük önem taşıyor
Kolon kanseri oluştuktan sonra hastalığın evresine göre farklı tedavi yöntemleri uygulandığını ve hastalığın evresinin çok iyi bir şekilde belirlenmesi gerektiğini söyleyen Ağalar, asıl tedavinin cerrahi müdahale olduğunu ancak bazı durumlarda cerrahinin yetmediğine dikkat çekti. Ağalar, “Lenf nodlarında veya çevre organlarda tutulum varsa veya kanser bağırsak duvarının dışına çıkmışsa o zaman başka tedavilere ihtiyaç duyuyoruz. Bu, ilaç tedavileri yani kemoterapi veya ışın terapisi olabiliyor” dedi.
Dünyadan ve Türkiye’den rakamlarla kolon kanseri
Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Serdar Turhal kolon kanseriyle ilgili çarpıcı rakamlar verdi:
– Kolon kanseri, 182 ülkede takip edilen 27 kanser arasında akciğer ve meme kanserinden sonra 3. sırada bulunuyor.
– Her yıl dünyada 1 milyondan fazla insanın kolon kanserine yakalandığı tahmin ediliyor. Her 10 kanserden yaklaşık 1 tanesi kolon kanseri oluyor.
– Genel olarak dünyada 1985 yılından beri kolon kanserinin sıklığı azalmaktadır. Erkeklerde kadınların 1/3’ü oranında daha fazla görülüyor ancak daha çok dünyanın daha az gelişmiş bölgelerinde kolon kanseri artmaktadır.
– Avrupa Birliği içinde akciğer kanserinden sonra kolon kanseri erkeklerde en çok ölüme yol açan 2’inci kanserdir.
· Kolorektal kanser kadınlarda 3. sırada yer alırken, erkeklerde en sık görülen ilk 10 kanser arasında, mesane kanserinin hemen arkasında 4. sırada yer alıyor.
Kolorektal kanserlerin yaklaşık yarısı bölgesel yayılımda, yaklaşık 1/4’ü metastaz halinde, 1/4’ü de erken evrede teşhis ediliyor.
