Meyan; anavatanı Rusya ve Çin olan,120-150 cm’ye kadar boy atabilen, baklagiller familyasından çalımsı bir bitkidir. Meyan bitkisinin kökü,meyan kökü olarak adlandırılır ve özellikle tıbbi alanda ve gıda sektöründe sıklıkla kullanılır. Son derece lezzetli olan meyan kökü, ekstrakte edilerek meyan kökü şekeri yapımında, kolalı içeceklerin formülasyonunda, bira endrüstrisinde, Anadolu’da şerbet yapımında kullanılır. Üç senelik köklerden elde edilen meyan balı, toz, çubuk yahut dörtgen parçalar halinde de satılır.
Meyan kökünün içeriğinde bulunan kumarin, flamorait, izoflavan, saponin, glisirizin gibi yararlı maddelerden, ilaç yapımında faydalanılır. Meyan kökünün, mide ülseri, bronşit, öksürük, soğuk algınlığı, egzama, prostat kanseri, hepatit, artrit gibi hastalıklar, iltihabi rahatsızlıklar ve karın ağrılarında spazm çözücü olarak kullanıldığı da bilinmektedir.
Meyan kökü her derde deva özellikleriyle mutfaklardaki kavanozlarda mutlaka yerinin ayrılması gereken bir bitki.
Meyan Kökü Faydaları
- Meyan kökünün faydaları oldukça fazladır.
- Meyan kökünün müshil etkisi vardır
- İdrarı çoğaltır
- İştahı açar
- İnce bağırsak iltihaplarını giderir
- Şişkinlik, hazımsızlık ve gaz şikayetlerine iyi gelir.
- Kadınlardaki östrojen hormonu seviyesini normal düzeye çeker ve menopoz belirtilerinin tedavisinde fayda sağlar.
- Kadınlarda regl öncesi oluşan ağrı ve gerginlik hallerini ortadan kaldırır.
- Şişme ve artritleri iyileştirmede faydalıdır.
- Ateşi düşürür.
- Kabızlığa iyi gelir.
- Meyan kökü ile yapılan çay yorgunluk giderici özelliğe sahiptir.
- Meyan kökü karaciğeri korur ve destek verir. Virüs kaynaklı karaciğer hasarlarında önleyen ve koruyan bir özelliği vardır.
- Fibromiyalji ve kronik yorgunluk belirtilerini azaltır, enerji verir, bitkinliği alır.
- Ses kısıklıklarına iyi gelir.
- Göğsü yumuşatır ve balgam söktürür.
- Meyan kökünü sürekli ve yüksek dozda almaktan kaçınmak gerekir.
- Meyan kökü kullanımı potasyum kaybına sebebiyet verebileceğinden, potasyum içeren gıdalarla beraber alınmalıdır.
- Meyan kökü kullanımı yüksek tansiyona sebebiyet verebilir. Tansiyon ilacı kullananların aynı anda meyan kökü kullanmaları sakıncalıdır.
- Digoxin isimli kalp ilacını kullananların meyan kökü kullanmamaları gerekir.
- Vücutta sıvı birikimine yol açabilir.
- Böbrek rahatsızlığı olanların meyan kökü kullanmaması yerinde olacaktır.
- 6haftadan daha uzun süre kullanımı toksik etkiye sebep olur.
- Kullandıktan sonra 3 hafta ara verilmesi gerekir.
Meyan Kökü Şerbeti
Meyan kökü şerbeti özellikle Adana’da oldukça yaygın bir şerbet olup “Aşlama” (Haşlama) ismiyle de bilinir. Kolayı andıran kendine has hafif şekerli tadı ile özellikle yaz aylarında çok fazla tüketilen ve sevilen bir içecektir. Peki meyan kökü şerbeti nasıl yapılır?
Meyan kökü şerbeti hazırlamak için; 1 avuç dolusu kadar 1 kök meyan kökü ve 3 litre su yeterli.
1 avuç dolusu ezilmiş meyan kökünü derin bir tencere ye koyup üzerine 3 litre su ekleyin. Tortusu dibe çökene ve meyan kökü, rengini ve tadını suya bırakana kadar birkaç saat bekletin. Dikkatli şekilde tel süzgeçten geçirin ve şerbetin tortusuz ve duru olması için bir müddet daha bekletip dinlendirin. Temiz bir tülbentten süzerek şişelere doldurun, tadını kontrol edin. Gerekirse yeniden süzün ve bir şişeden diğerine boşaltın. Kıvamı sert olursa, tadını ayarlamak için su ekleyebilirsiniz.
Meyan kökü şerbetinin dibinde tortu birikeceğinden, dipten 2 parmak kadar şerbeti bırakmak gerekir. Yoksa şerbetiniz bulanık olacaktır. Dipte biriken bu tortulu kısmı atın.
Dilerseniz içine çubuk tarçın ve karanfil de ilave edebilirsiniz. Ancak klasik meyan kökü şerbeti sade olarak içilir. Soğutulmuş olarak servis edin.
Meyan Kökü Çayı Nasıl Hazırlanır?
Meyan kökü çayı hazırlamak oldukça pratik bir iş. 3 bardak suya 3 tatlı kaşığı meyan kökü karıştırın ve 30 dakika kaynatın. Soğuduktan sonra aç karnına veya tok karnına tüketebilirsiniz. Öğle ve akşam yemeklerinden sonra içebilirsiniz. Meyan kökü çayının tüketimi günde 2 fincanı aşmamalıdır.
